Η δυνατότητα
Όπως έχει τονιστεί και άλλες φορές, στον Ελληνικό Κοινοτισμό κυρίαρχος ανθρωπολογικός τύπος είναι το «Πρόσωπο». Γίνεται προσπάθεια να ξεπεραστεί το δίπολο κολεκτιβισμού-ατομικισμού και να συγκροτηθεί μια κοινωνία προσωποκεντρική, μια πολιτική κοινότητα στην οποία ο άνθρωπος θα είναι ελεύθερος, επειδή θα βιώνει τη χαρά της ελευθερίας μέσα στη σχέση με τον άλλο. Η χαρά δεν πηγάζει από την πολιτική ιδιωτεία, κάτι που αποτελεί τη μεγάλη πλάνη των σύγχρονων καιρών. Για αυτό γίνεται λόγος για τη δυνατότητα μετάβασης σε μια εποχή μετανεωτερική, μεταφιλελεύθερη. Το υλιστικό και αποξενωμένο νεωτερικό «άτομο» μπορεί να ανασυγκροτηθεί και να μεταμορφωθεί σε μια κοινωνική αυτόνομη ύπαρξη που θα βρίσκει νόημα μέσα σε μορφές κοινοτήτων και σχέσεων που θα τις χαρακτηρίζουν, μέσα από τη σχέση με τους άλλους.
Η διαπίστωση
Ο κολεκτιβικός άνθρωπος του φασισμού και του σοσιαλισμού (ή κομμουνισμού) υποτάσσεται σε ένα απρόσωπο από τα πάνω σύστημα που του επιβάλλεται εξαφανίζοντας κάθε προσωπική ετερότητα και ταυτότητα. Ο ατομοκεντρικός άνθρωπος έχει παραδοθεί στην εξυπηρέτηση των πιο εγωιστικών και ζωωδών ενστίκτων θεοποιώντας την κατανάλωση και την επιδίωξη του κέρδους ως αυτοσκοπό και όχι ως μέσο για την επίτευξη μιας δίκαιης κοινωνίας. Το νεωτερικό άτομο διακρίνεται για τη μοναδικότητα και την ετερότητα. Αυτό που εκλείπει παντελώς στο άτομο είναι η αναφορικότητα. Δηλαδή, οι ατομικοί σκοποί δεν συνδέονται με ένα καθολικό νόημα ζωής, δεν αποτελούν μέρος, κομμάτι ενός κοινοτικού σκοπού.
Το πραγματιστικό διακύβευμα
Στον κοινοτισμό ο άνθρωπος είναι εξέλιξη του νεωτερικού ατόμου και συνθέτει τις δικές του επιδιώξεις με τις συλλογικές επιδιώξεις. Ο προσωποκεντρικός άνθρωπος δεν διαθέτει μόνο μοναδικότητα και ετερότητα, αλλά και διακρίνεται για την αναφορικότητά του. Αφηγείται την προσωπική του ιστορία ως υποσύνολο ενός υπέρτερου νοήματος, σε σχέση με το σύνολο της ανθρώπινης κοινωνίας, σε σχέση με τη φύση και το όντως νόημα. Το διακύβευμα της μεταβολής αυτής απ΄άτομο σε «πρόσωπο» κρίνεται στο βαθμό που ο σύγχρονος άνθρωπος θα καταφέρει να συγκροτήσει μια ποιοτική πολιτική κοινότητα. Δηλαδή, κρίνεται ως προς το αν θα μπορέσει να συντονίσει τις προσωπικές προτεραιότητές του με το συλλογικό συμφέρον μέσα από τη συγκρότηση πολιτικών, κοινωνικών, πολιτιστικών και ουσιαστικά κοινοτικών θεσμών που θα στηρίξουν μια κοινότητα στην οποία θα άρχουν οι πολίτες,. Πολίτες, δηλαδή, που θα κοινωνούν τις ανάγκες τους χωρίς να υπεισέρχεται και να μεσολαβεί στις σχέσεις τους κάποια εξουσία που θα αλλοτριώνει και θα ακυρώνει την συγκρότηση της κοινωνίας σχέσεων προσώπων. Αν οι πολίτες κατανοήσουν τη δυνατότητα να καθορίζουν αποκλειστικά μόνοι τους τις σχέσεις τους (οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές κ.λ.π.), θα εισέλθουν σε μια άλλη σφαίρα πολιτικής δημιουργίας και συνύπαρξης, επειδή εξουσία θα αποτελεί πλέον η πληρότητα των σχέσεών τους. θα έχει συγκροτηθεί μια ελεύθερη κοινωνία σχέσεων στην οποία θα πληρώνεται η αιτία και ο σκοπός του βίου, το καθολικό νόημα ζωής.
Δεν πρόκειται για μια αιθεροβάμονα θεώρηση μιας ουτοπικής πολιτείας όταν μιλάμε για την αληθώς κοινοτική πολιτεία, αλλά για μια πολύ συγκεκριμένα πρακτική θεώρηση, μια πραγματική κοινωνία που επαληθεύεται μέσα από την ελληνική εμπειρία, τον τρόπο του βίου.
κοινοτισμός 